Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính ĐƠN GIẢN

Đọc báo cáo tài chính như thế nào? Đọc báo cáo tài chính có khó không? Sau đây MISA MeInvoice sẽ hướng dẫn các bạn cách đọc báo cáo tài chính cơ bản nhất.

Lưu ý: Trước khi tìm hiểu về cách đọc báo cáo tài chính, bạn hãy tìm hiểu trước những thông tin cần biết về báo cáo tài chính trong bài viết xem thêm dưới đây.

Xem thêm: Hướng dẫn 7 bước lập báo cáo tài chính đơn giản nhanh chóng

1. Tầm quan trọng của việc đọc hiểu báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính được dùng để thống kê và phản ánh tất cả các hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm cả việc quản lý ngân sách của doanh nghiệp. Do đó, báo cáo tài chính không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn là cơ sở đánh giá của những cơ quan nhà nước và những đối tác. Cụ thể là:

Đối với người chủ doanh nghiệp Đọc báo cáo tài chính để nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp, nắm được điểm mạnh, điểm yếu trong tình hình tài chính để có thể đưa ra các biện pháp khắc phục, quản lý tài chính doanh nghiệp một cách tối ưu hơn. Đối với các ngân hàng Để nắm được tình hình “sức khỏe” tài chính của doanh nghiệp, nắm được cơ cấu nguồn vốn, doanh thu, tỷ suất lợi nhuận để từ đó lấy làm căn cứ cho vay. Đối với các nhà đầu tư Thông qua báo cáo tài chính để tìm hiểu doanh nghiệp, xác định tỷ suất sinh lời, mức độ rủi ro để lựa chọn và quyết định đầu tư. Đối với các cơ quan Nhà nước Để phát hiện rủi ro tiềm ẩn, ngăn chặn sai phạm, đưa ra cách quản lý tốt hoạt động của doanh nghiệp.

2. Báo cáo tài chính bao gồm những phần nào?

Theo quy định tại Điều 100 của Thông tư 200/2014/TT-BTC, một báo cáo tài chính gồm các thành phần sau:

Các tờ khai quyết toán thuế

Tờ khai quyết toán thuế TNDN.
Tờ khai quyết toán thuế TNCN.

Bộ báo cáo tài chính

Bảng cân đối kế toán (mẫu số B01-DN)
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (mẫu số B02-DN)
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (mẫu số B03-DN)
Bảng cân đối tài khoản

Phụ lục đi kèm

Thuyết minh báo cáo tài chính (mẫu số B09-DN)
Tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước

Nội dung báo cáo tài chính Trong bản báo cáo tài chính, cần cung cấp những thông tin cụ thể về:

Tài sản
Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu
Doanh thu, thu nhập khác, chi phí kinh doanh
Lãi, lỗ và phân chia kết quả kinh doanh
Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
Tài sản khác có liên quan đến đơn vị
Luồng tiền ra vào, luân chuyển như thế nào trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Hướng dẫn cách đọc báo cáo tài chính ĐƠN GIẢN - HIỆU QUẢ

Xem thêm: Tổng hợp mẫu báo cáo tài chính CHUẨN theo thông tư 200 và 133

3. Hướng dẫn cách đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp

3.1. Xem ý kiến của Kiểm toán viên

Ý kiến của Kiểm toán viên là phần nội dung quan trọng bạn cần phải xem đầu tiên khi đọc báo cáo tài chính. Bởi các thông tin trong báo cáo tài chính sẽ không có ý nghĩa gì nếu Kiểm toán viên không đánh giá được tính trung thực của chúng.

4 mức độ đánh giá của kiểm toán viên về tính trung thực của báo cáo:

Chấp nhận toàn phần: Báo cáo tài chính đã phản ánh trung thực, hợp lý và không có sai sót bạn hoàn toàn có thể sử dụng để báo cáo, phân tích.
Ngoại trừ: Một phần thông tin của báo cáo tài chính kiểm toán viên không thu thập đủ dữ kiệu để xác thực hoặc một số thông tin tài chính về công ty không rõ ràng do không tuân thủ các quy tắc đặt ra hoặc thiếu thông tin thuyết minh
Không chấp nhận: Báo cáo không trung thực hoặc không hợp lý.
Từ chối: Kiểm toán viên từ chối đưa ra ý kiến bởi không thu thập đủ thông tin để đưa ra kết luận về tính trung thực của báo cáo.

3.2. Cách đọc hiểu bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán là phần thông tin quan trọng nhất thể hiện tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Để đọc Bảng cân đối kế toán bạn thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Liệt kê các hạng mục chính trong Tài sản và Nguồn vốn.
Bước 2: Tính toán tỷ lệ của các khoản này trong Tài sản và Nguồn vốn, cùng với sự thay đổi của chúng tại thời điểm báo cáo.
Bước 3: Ghi chú lại các khoản chiếm tỷ trọng lớn hoặc có biến động lớn về mặt giá trị tại thời điểm báo cáo.

Trên bảng cân đối kế toán, có 02 tài khoản quan trọng mà chúng ta cần lưu ý là tài khoản 131 và 331, xác định công nợ phải thu của khách hàng và công nợ phải trả phía nhà cung cấp có khớp nhau hay không. Cụ thể:

Tài khoản 131, 331 giảm so với cùng kỳ là đánh giá tốt.
Tài khoản 131 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần tài sản.
Tài khoản 331 không được chiếm tỷ trọng quá cao trong phần vốn chủ sở hữu.

3.3. Cách đọc báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Các bước cần thực hiện để đọc báo cáo kết quả kinh doanh:

Bước 1: Cần tách riêng những khoản doanh thu và chi phí của doanh nghiệp.
Bước 2: Xác định tỷ trọng của từng khoản doanh thu trong tổng doanh thu, của khoản chi phí trong tổng chi phí và so sánh sự thay đổi của doanh thu, chi phí với cùng kỳ.
Bước 3: Quan sát, phân tích và đánh giá sự thay đổi doanh thu, chi phí của doanh nghiệp.

3.4. Cách đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Bằng việc đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp sẽ biết được vòng quay luân chuyển của nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn nhanh hay chậm:

- Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh: Thanh toán cho nhà cung cấp, thu từ khách hàng, thanh toán cho người lao động, nộp thuế, trả lãi ngân hàng,… Dòng tiền này bao gồm lượng tiền do chính doanh nghiệp làm ra, không phải là khoản huy động hay đi vay nợ.

- Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Là dòng tiền có nguồn gốc từ hoạt động đầu tư, mua sắm hay thanh lý tài sản cố định hoặc tài sản dài hạn của doanh nghiệp.

- Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Là dòng tiền liên quan tới việc tăng hay giảm vốn chủ sở hữu và hoạt động vay nợ của doanh nghiệp.

Lưu ý khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ:

- Ngoại trừ dòng tiền từ các hoạt động kinh doanh ra, các dòng tiền từ hoạt động đầu tư và tài chính đều có bản chất là “tăng” ở kỳ hiện tại và “giảm” ở kỳ tương lai hoặc đảo ngược lại.

- Phần trọng tâm cần nghiên cứu ở đây là việc lưu chuyển tiền tệ từ các hoạt động kinh doanh, bởi điều này phản ánh khả năng tạo tiền trên tình hình thực tế của doanh nghiệp.

- Tiền và các khoản tương đương tiền vào cuối kỳ có thể “giảm” so với kỳ trước nhưng đây không hẳn là tín hiệu xấu bởi vì doanh nghiệp đã tiến hành thanh toán những khoản vay của mình trước đó.

3.5. Cách đọc thuyết minh báo cáo tài chính

Bản thuyết minh Báo cáo tài chính nhằm giải trình chi tiết các dữ liệu, thông số có trong báo cáo tài chính. Cụ thể các nội dung có trong bản thuyết minh báo cáo tài chính bao gồm:

Đặc điểm hoạt động của công ty.
Kỳ kế toán và đơn vị tiền tệ được sử dụng trong kỳ.
Các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán được sử dụng trong kỳ.
Các chính sách kế toán áp dụng bởi doanh nghiệp.
Thông tin bổ sung cho các mục trong bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

3.6. Đưa ra phân tích báo cáo tài chính

Sau khi đọc hiểu báo cáo tài chính bạn sẽ đưa ra được các phân tích báo cáo tài chính về:

Khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp
Đánh giá được khả năng sinh lời, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
Đánh giá năng lực tài chính cũng như chất lượng dòng tiền của doanh nghiệp

Từ đó giúp chủ doanh nghiệp, các nhà quản lý đưa ra những định hướng phát triển trong tương lai cũng như giúp các nhà đầu tư, ngân hàng đưa ra các quyết định tài chính đúng đắn nhất.

Để kịp thời có được hệ thống báo cáo tài chính phục vụ cho hoạt động phân tích để ra quyết định, doanh nghiệp có thể ứng dụng phần mềm kế toán như phần mềm kế toán online MISA AMIS. Kế toán có thể nhanh chóng trích xuất báo cáo từ dữ liệu đã nhập khẩu vào phần mềm, dành nhiều thời gian để phân tích trước khi trình báo cáo và tham mưu cho ban lãnh đạo.

4. Lưu ý khi đọc báo cáo tài chính

Khi xem báo cáo tài chính bạn nên lưu ý 8 dấu hiệu sau có thể là “điểm đen” trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Tăng tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu: Điều này cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng nợ nhiều hơn so với tài sản mà họ có. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu vượt quá 100%.
Doanh thu liên tục giảm qua nhiều năm: Điều này cho thấy doanh nghiêp đang kinh doanh không hiệu quả.
Chi phí bất thường trong khoản “Chi phí khác” trên bảng cân đối kế toán: Các khoản “Chi phí khác” có giá trị lớn và bất thường, bạn cần xác định nguyên nhân có khoản chi bất thường này và liệu trong tương lai vấn đề này còn xảy ra hay không.
Lưu chuyển tiền không ổn định: Điều này cho thấy việc ghi nhận lưu chuyển tiền không đúng so với thực tế về hoạt động kinh doanh.
Tăng khoản phải thu và hàng tồn kho liên quan đến doanh thu: Điều này đồng nghĩa với việc công ty đang đặt cược vào những khoản tiền không đem lại lợi nhuận.
Liên tục phát hành cổ phiếu: Điều này có thể khiến giá trị của công ty bị pha loãng bởi khi doanh nghiệp liên tục phát hành cổ phiếu và số lượng cổ phiếu tăng hàng năm đây có thể là dấu hiệu giá trị cổ phiếu bị giảm.
Nợ vay luôn cao hơn tài sản bảo đảm: Điều này có thể là dấu hiệu của việc sử dụng đòn bẩy quá mức.
Giảm biên lợi nhuận gộp: Điều này chứng tỏ tình hình kinh doanh của doanh nghiệp đang không được tốt.

Trên đây là các thông tin liên quan đến cách đọc báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, để giúp kế toán tổng hợp, kế toán trưởng theo dõi, quản lý tình hình sử dụng hóa đơn một cách nhanh chóng, chính xác thông qua các báo cáo, biểu đồ trực quan, MISA tiên phong ra mắt Phần mềm hóa đơn điện tử MeInvoice.